Cổ phiếu IPO luôn thu hút sự chú ý lớn trên thị trường nhờ kỳ vọng về tăng trưởng và cơ hội lên sàn. Tuy nhiên, không ít nhà đầu tư ngạc nhiên khi thấy cổ phiếu giảm mạnh chỉ sau vài tháng niêm yết và một trong những nguyên nhân phổ biến thường đến từ việc kết thúc thời gian hạn chế chuyển nhượng, đây là yếu tố thường bị bỏ qua nhưng ảnh hưởng mạnh đến biến động giá cổ phiếu sau IPO.
Hãy cùng Vietcap tìm hiểu về nội dung này trong bài viết sau đây.
Mục lục:
1. Thời gian hạn chế chuyển nhượng (Lock-up Period) là gì?
2. Tại sao cổ phiếu IPO thường giảm sau khi hết thời gian hạn chế chuyển nhượng?
2.1. Tâm lý thị trường
2.2. Nguồn cung tăng đột ngột
2.3. Định giá IPO cao hơn giá trị thực
2.4. Thông tin bất cân xứng giữa cổ đông nội bộ và thị trường
3. Nhà đầu tư cần lưu ý điều gì?
1. Thời gian hạn chế chuyển nhượng (Lock-up Period) là gì?
Thời gian hạn chế chuyển nhượng (Lock-up Period) là khoảng thời gian mà các cổ đông nội bộ, cổ đông sáng lập hoặc các nhà đầu tư lớn không được phép bán cổ phiếu sau một đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) hoặc sau một đợt phát hành riêng lẻ.
Mục đích của thời gian hạn chế chuyển nhượng là tránh gây áp lực bán lớn ngay sau khi cổ phiếu lên sàn, giúp giá cổ phiếu ổn định trong giai đoạn đầu và tạo niềm tin cho nhà đầu tư công chúng.
Theo quy định tại Khoản 1, Điều 18 Luật Chứng khoán 2019, hồ sơ đăng ký chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) của công ty cổ phần phải bao gồm văn bản cam kết của các cổ đông lớn trước thời điểm chào bán, trong đó nêu rõ cam kết cùng nhau nắm giữ tối thiểu 20% vốn điều lệ của tổ chức phát hành trong thời hạn ít nhất 1 năm kể từ ngày kết thúc đợt chào bán.
Ngoài ra, Khoản 1, Điều 18 Luật Chứng khoán 2019, khi niêm yết cổ phiếu, các cổ đông là lãnh đạo và quản lý cấp cao (HĐQT, Ban kiểm soát, Tổng giám đốc, ban điều hành, kế toán trưởng, giám đốc tài chính và chức danh tương đương) cùng cổ đông lớn và người có liên quan của họ phải cam kết giữ 100% số cổ phiếu đang sở hữu trong 6 tháng đầu kể từ ngày cổ phiếu giao dịch và giữ tối thiểu 50% trong 6 tháng tiếp theo, trừ phần cổ phiếu thuộc sở hữu Nhà nước do họ đại diện.
2. Tại sao cổ phiếu IPO thường giảm sau khi hết thời gian hạn chế chuyển nhượng?
2.1. Tâm lý thị trường
Trước thời điểm hết hạn chế chuyển nhượng, nhiều nhà đầu tư lo ngại rằng cổ đông nội bộ sẽ bán ra lượng lớn cổ phiếu, làm tăng nguồn cung và gây áp lực lên giá. Sự kỳ vọng tiêu cực này khiến thị trường phản ứng sớm: nhà đầu tư có xu hướng bán trước, dẫn đến giá cổ phiếu suy yếu dù thực tế chưa có giao dịch bán lớn nào xảy ra. Đây là hiện tượng mang tính tâm lý khi rủi ro được “phản ánh trước” vào giá cổ phiếu.
2.2. Nguồn cung tăng đột ngột
Khi thời gian hạn chế chuyển nhượng kết thúc, lượng cổ phiếu được phép giao dịch có thể tăng mạnh, đặc biệt với các doanh nghiệp có tỷ lệ cổ phiếu bị hạn chế chuyển nhượng cao. Việc cổ đông sáng lập, quỹ đầu tư hoặc nhân sự chủ chốt bán ra để hiện thực hóa lợi nhuận gây áp lực cung lớn, khiến giá cổ phiếu điều chỉnh.
2.3. Thị trường định giá lại cổ phiếu sau IPO
Mức giá chào bán cổ phiếu ban đầu phản ánh kỳ vọng về tăng trưởng và triển vọng doanh nghiệp. Khi hết thời hạn hạn chế chuyển nhượng, thị trường sẽ định giá lại cổ phiếu dựa trên kết quả kinh doanh thực tế. Nếu hiệu quả hoạt động không đạt kỳ vọng, cổ phiếu có thể bước vào giai đoạn điều chỉnh để phản ánh hợp lý hơn giá trị hiện tại của cổ phiếu tại thời điểm đó.
2.4. Thông tin bất cân xứng giữa cổ đông nội bộ và thị trường
Cổ đông nội bộ thường nắm rõ triển vọng kinh doanh hơn phần còn lại của thị trường. Nếu họ lựa chọn bán ra ngay khi được phép, điều này có thể được diễn giải như tín hiệu kém tích cực về tương lai doanh nghiệp. Tâm lý “bán theo tín hiệu” khiến nhiều nhà đầu tư bên ngoài hành động đồng loạt, gia tăng đà giảm giá.
3. Nhà đầu tư cần lưu ý điều gì?
Đối với nhà đầu tư ngắn hạn, cần đặc biệt lưu ý các yếu tố có thể gây biến động mạnh về giá cổ phiếu:
- Kiểm tra kỹ thời gian, tỷ lệ và đối tượng bị hạn chế chuyển nhượng nhằm tránh rủi ro bất ngờ về lượng cung bổ sung.
- Hạn chế mua đuổi khi cổ phiếu sắp hết thời gian hạn chế chuyển nhượng, vì nguồn cung tăng mạnh ngay sau thời điểm này thường tạo áp lực điều chỉnh trong ngắn hạn.
- Theo dõi cập nhật giao dịch của cổ đông lớn/nội bộ sau khi hết thời gian hạn chế chuyển nhượng, vì các giao dịch này có thể phản ánh kỳ vọng nội bộ và tác động đáng kể đến tâm lý thị trường.
Đối với nhà đầu tư dài hạn, giai đoạn sau thời gian hạn chế chuyển nhượng có thể tạo cơ hội giải ngân tốt hơn nếu doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chí:
- Nền tảng cơ bản vững chắc, mô hình kinh doanh rõ ràng và lợi thế cạnh tranh bền vững.
- Tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận ổn định, có khả năng duy trì qua nhiều chu kỳ kinh doanh.
- Tài chính lành mạnh, đòn bẩy hợp lý và dòng tiền hoạt động tích cực.
- Định giá trở nên hấp dẫn hơn nhờ nhịp giảm ngắn hạn khi lượng cung được hấp thụ.
Kết luận
Thời gian hạn chế chuyển nhượng là một cơ chế cần thiết để đảm bảo sự ổn định của thị trường sau IPO. Tuy nhiên, đối với nhà đầu tư, đây cũng là mốc thời gian quan trọng ảnh hưởng đến cung - cầu cổ phiếu. Hiểu rõ thời điểm hết thời gian hạn chế chuyển nhượng giúp bạn chủ động về chiến lược đầu tư, tránh rủi ro ngắn hạn và nắm bắt cơ hội khi giá cổ phiếu điều chỉnh về vùng hấp dẫn hơn.
Để đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt và hiệu quả, nhà đầu tư nên thường xuyên cập nhật kiến thức tài chính, theo dõi thị trường và tham khảo ý kiến chuyên gia. Bài viết này được chuẩn bị cho mục đích cung cấp thông tin chung cho nhà đầu tư, có tính chất tham khảo, không mang tính khuyến nghị mua bán bất kỳ loại chứng khoán nào. Nếu có bất kỳ đóng góp hay thắc mắc nào, nhà đầu tư có thể gửi nội dung qua: support.digital@vietcap.com.vn
Vietcap là một trong những công ty dịch vụ tài chính hàng đầu Việt Nam, giúp khách hàng đầu tư và phát triển thịnh vượng.
Chúng tôi chuyên tư vấn, cung cấp các giải pháp tài chính cho khách hàng cá nhân và khách hàng tổ chức. Những đặc quyền vô cùng hấp dẫn và thú vị chỉ dành riêng cho khách hàng cá nhân khi mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại Vietcap:
- Miễn phí tư vấn từ các tư vấn viên chuyên nghiệp và tận tâm
- Miễn phí trải nghiệm trên những nền tảng ổn định của Vietcap
- Nhận các báo cáo phân tích chuyên sâu theo danh mục đầu tư
MỞ TÀI KHOẢN NGAY hôm nay và bắt đầu hành trình đầu tư của bạn.
Powered by Froala Editor
