Trong bối cảnh khuôn khổ pháp lý và hạ tầng thị trường không ngừng hoàn thiện, chứng khoán phái sinh giữ vai trò trọng yếu trong quản trị rủi ro và định giá. Hoạt động giao dịch - trọng tâm là hợp đồng tương lai chỉ số và trái phiếu Chính phủ - được điều chỉnh bởi các quy định chặt chẽ về niêm yết, bù trừ, ký quỹ, vị thế và công bố thông tin. Bài viết sau đây hệ thống hóa những nguyên tắc cốt lõi của pháp luật hiện hành, nhằm cung cấp tài liệu tham chiếu súc tích và chuẩn mực cho nhà đầu tư.
Hãy cùng Vietcap tìm hiểu nội dung này trong bài viết sau.
Mục lục
1. Phương thức giao dịch
2. Thời gian giao dịch
3. Nguyên tắc và cách xác định giá khớp lệnh
3.1. Nguyên tắc khớp lệnh
3.2. Nguyên tắc xác định giá khớp lệnh
4. Các loại lệnh giao dịch
5. Sửa/Hủy lệnh
5.1. Quy tắc chung
5.2. Đối với Lệnh giới hạn
6. Các giới hạn
6.1. Giới hạn lệnh
6.2. Giới hạn vị thế
1. Phương thức giao dịch
Giao dịch chứng khoán phái sinh (CKPS) niêm yết được thực hiện thông qua các thành viên giao dịch và Sở giao dịch chứng khoán (SGDCK).
SGDCK Hà Nội tổ chức giao dịch hợp đồng tương lai (HĐTL) niêm yết theo các phương thức giao dịch sau:
- Phương thức khớp lệnh: Bao gồm khớp lệnh định kỳ và khớp lệnh liên tục.
- Phương thức thỏa thuận: Các điều kiện giao dịch được các bên thỏa thuận và xác nhận thông qua hệ thống giao dịch (thực tế ít áp dụng cho giao dịch HĐTL chỉ số).
Phương thức khớp lệnh | Định nghĩa |
Khớp lệnh định kỳ | Hệ thống thực hiện trên cơ sở so khớp các lệnh mua và lệnh bán hợp đồng tương lai tại một thời điểm xác định |
Khớp lệnh liên tục | Hệ thống thực hiện trên cơ sở so khớp các lệnh mua và lệnh bán hợp đồng tương lai ngay khi lệnh được nhập vào hệ thống |
2. Thời gian giao dịch
Phiên | Hoạt động | Thời gian giao dịch |
Phiên sáng | Phiên khớp lệnh định kỳ mở cửa | 08h45 - 9h00 |
Phiên khớp lệnh liên tục | 9h00 - 11h30 | |
Giao dịch thỏa thuận | 8h45 - 11h30 | |
Nghỉ trưa | 11h30 - 13h00 | |
Phiên chiều | Phiên khớp lệnh liên tục | 13h00 - 14h30 |
Phiên khớp lệnh định kỳ đóng cửa | 14h30 - 14h45 | |
Giao dịch thỏa thuận |
3. Nguyên tắc và cách xác định giá khớp lệnh
3.1. Nguyên tắc khớp lệnh
Hệ thống giao dịch chứng khoán phái sinh thực hiện so khớp các lệnh mua và lệnh bán hợp đồng tương lai theo nguyên tắc thứ tự ưu tiên về giá và thời gian:
- Ưu tiên về giá:
+ Lệnh mua có mức giá cao hơn được ưu tiên thực hiện trước.
+ Lệnh bán có mức giá thấp hơn được ưu tiên thực hiện trước.
- Ưu tiên về thời gian: Trường hợp các lệnh mua hoặc lệnh bán có cùng mức giá thì lệnh nhập vào hệ thống giao dịch trước sẽ được ưu tiên thực hiện trước.
3.2. Nguyên tắc xác định giá khớp lệnh
Phương thức | Nguyên tắc xác định giá |
Khớp lệnh định kỳ | Giá khớp lệnh là mức giá giao dịch mà tại đó: - Khối lượng giao dịch đạt lớn nhất - Tất cả các lệnh mua có mức giá cao hơn, lệnh bán có mức giá thấp hơn giá được chọn phải được thực hiện hết * Lưu ý: Trường hợp có nhiều mức giá thỏa mãn, mức giá được chọn là mức giá trùng hoặc gần với mức giá giao dịch gần nhất theo phương thức khớp lệnh |
Khớp lệnh liên tục | Giá giao dịch là giá của lệnh đối ứng đang chờ trên sổ lệnh |
4. Các loại lệnh giao dịch
Loại lệnh | Đặc điểm | Thời gian áp dụng |
Lệnh giới hạn (LO) | Mua hoặc bán tại một mức giá xác định hoặc tốt hơn. Mức giá tốt hơn là giá cao hơn đối với lệnh bán và giá thấp hơn đối với lệnh mua. | Phiên khớp lệnh liên tục và định kỳ |
Lệnh thị trường giới hạn (MTL) | Nếu lệnh không được thực hiện toàn bộ, phần còn lại chuyển thành lệnh giới hạn (LO) | Phiên khớp lệnh liên tục |
Lệnh thị trường khớp toàn bộ hoặc hủy (MOK) | Nếu không được thực hiện toàn bộ thì bị hủy trên hệ thống giao dịch ngay sau khi nhập | |
Lệnh thị trường khớp và hủy (MAK) | Thực hiện toàn bộ hoặc một phần, phần còn lại (nếu có) của lệnh sẽ bị hủy ngay sau khi khớp lệnh | |
Lệnh mở cửa (ATO) | Là lệnh giao dịch tại mức giá xác định giá mở cửa Được ưu tiên trước lệnh giới hạn (trừ lệnh LO giá sàn/trần đặt trước ATO) | Phiên khớp lệnh định kỳ mở cửa |
Lệnh đóng cửa (ATC) | Là lệnh giao dịch tại mức giá xác định giá đóng cửa Được ưu tiên trước lệnh giới hạn (trừ lệnh LO giá sàn/trần đặt trước ATC) | Phiên khớp lệnh định kỳ đóng cửa |
5. Sửa/ Hủy lệnh
5.1. Quy tắc chung
- Việc sửa lệnh, hủy lệnh giao dịch khớp lệnh chỉ có hiệu lực đối với lệnh chưa được thực hiện hoặc phần còn lại của lệnh chưa được thực hiện.
- Không được phép đồng thời sửa giá và khối lượng lệnh giao dịch.
- Không được phép sửa, hủy lệnh trong toàn bộ phiên khớp lệnh định kỳ.
5.2. Đối với lệnh giới hạn
- Được phép sửa giá, khối lượng và hủy lệnh trong thời gian giao dịch.
- Thứ tự ưu tiên của lệnh không đổi nếu chỉ sửa giảm khối lượng.
- Thứ tự ưu tiên của lệnh được tính lại kể từ khi lệnh sửa được nhập vào hệ thống giao dịch đối với các trường hợp sửa tăng khối lượng hoặc sửa giá.
6. Các giới hạn
6.1. Giới hạn lệnh
STT | HĐTL | Giới hạn lệnh |
1 | Chỉ số VN30 | 500 hợp đồng/lệnh |
2 | Chỉ số VN100 | |
3 | TPCP 5 năm | |
4 | TPCP 10 năm |
6.2. Giới hạn vị thế
STT | Loại hình NĐT | VN30 | VN100 | TPCP 5 năm | TPCP 10 năm | |
1 | NĐT chuyên nghiệp | Tổ chức | 20.000 | 20.000 | 10.000 | 10.000 |
Cá nhân | 3.000 | |||||
2 | NĐT tổ chức | 10.000 | 10.000 | 5.000 | 5.000 | |
3 | NĐT cá nhân | 5.000 | 5.000 | Chưa thực hiện | Chưa thực hiện |
Kết luận
Hệ thống quy định về phái sinh tại Việt Nam đặt trọng tâm vào an toàn hệ thống, minh bạch và bảo vệ nhà đầu tư. Việc tuân thủ kỷ luật giao dịch, quy tắc ký quỹ và quản trị vị thế không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là nền tảng vận hành ổn định. Kết hợp hiểu biết quy định với quy trình nội bộ - giám sát tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ, kiểm tra sức chịu đựng danh mục, kế hoạch ứng phó biến động - sẽ giúp các chủ thể khai thác hiệu quả công cụ phái sinh, phục vụ mục tiêu quản trị rủi ro và phát triển bền vững.
Vietcap là một trong những công ty dịch vụ tài chính hàng đầu Việt Nam, giúp khách hàng đầu tư và phát triển thịnh vượng.
Chúng tôi chuyên tư vấn, cung cấp các giải pháp tài chính cho khách hàng cá nhân và khách hàng tổ chức. Những đặc quyền vô cùng hấp dẫn và thú vị chỉ dành riêng cho khách hàng cá nhân khi mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại Vietcap:
- Miễn phí tư vấn từ các tư vấn viên chuyên nghiệp và tận tâm
- Miễn phí trải nghiệm trên những nền tảng ổn định của Vietcap
- Nhận các báo cáo phân tích chuyên sâu theo danh mục đầu tư
MỞ TÀI KHOẢN NGAY hôm nay và bắt đầu hành trình đầu tư của bạn.
Powered by Froala Editor