Thị trường chứng khoán Việt Nam ngày càng phát triển và hội nhập sâu rộng, khái niệm IPO (Initial Public Offering) hay Chào bán lần đầu ra công chúng đã trở thành tâm điểm chú ý của giới đầu tư và doanh nghiệp. IPO không chỉ là sự kiện tài chính quan trọng, mà còn là bước ngoặt chiến lược đánh dấu quá trình chuyển đổi của một công ty từ mô hình sở hữu khép kín sang công ty đại chúng chịu sự giám sát của thị trường và pháp luật.
Hãy cùng Vietcap tìm hiểu nội dung này qua bài viết sau đây.
Mục lục:
1. Khái niệm Chào bán lần đầu ra công chúng
2. Điều kiện Chào bán lần đầu ra công chúng
3. Những lý do doanh nghiệp thực hiện IPO
4. Một số thương vụ IPO tại Việt Nam
1. Khái niệm Chào bán lần đầu ra công chúng
Chào bán chứng khoán là hoạt động phát hành chứng khoán trên thị trường sơ cấp với mục đích chủ yếu là thu hút vốn cho tổ chức phát hành.
Chào bán ra công chúng (Public Offering) là việc chào bán chứng khoán mới ra công chúng đầu tư sau khi đã tuân thủ các yêu cầu của Ủy ban chứng khoán.
Chào bán lần đầu ra công chúng (Initial Public Offering – IPO) là việc chào bán rộng rãi cổ phiếu của một công ty cho công chúng lần đầu tiên; qua đó, công ty huy động được vốn hoặc trở thành công ty đại chúng, hoặc kết hợp cả 2 mục đích này. Công ty phải đáp ứng được các điều kiện phát hành, chứng khoán được đăng ký với Ủy ban chứng khoán và được chào bán cho các cổ đông là công chúng.
Căn cứ theo Khoản 1 Điều 10 Nghị định 155/2020/NĐ-CP, các hình thức chào bán chứng khoán ra công chúng, bao gồm:
a) Chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng để huy động thêm vốn cho tổ chức phát hành;
b) Chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng để trở thành công ty đại chúng thông qua thay đổi cơ cấu sở hữu nhưng không làm tăng vốn điều lệ của tổ chức phát hành;
c) Kết hợp hình thức quy định tại các điểm a, b của khoản này;
d) Chào bán chứng chỉ quỹ lần đầu ra công chúng để thành lập quỹ đầu tư chứng khoán.
Niêm yết chứng khoán là việc đưa chứng khoán có đủ điều kiện niêm yết vào giao dịch trên hệ thống giao dịch cho chứng khoán niêm yết (Khoản 24 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019).
Thời gian đăng ký ngày giao dịch đầu tiên cho cổ phiếu niêm yết tối thiểu 6 ngày làm việc và tối đa 30 ngày kể từ ngày SGDCK có quyết định chấp thuận niêm yết (Khoản 38 Điều 1 Nghị định số 245/2025/NĐ-CP).
2. Điều kiện Chào bán lần đầu ra công chúng IPO
a) Mức vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký chào bán từ 30 tỷ đồng trở lên tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán;
b) Hoạt động kinh doanh của 02 năm liên tục liền trước năm đăng ký chào bán phải có lãi, đồng thời không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký chào bán;
c) Có phương án phát hành và phương án sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán cổ phiếu được Đại hội đồng cổ đông thông qua;
d) Tối thiểu là 15% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành phải được bán cho ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn; trường hợp vốn điều lệ của tổ chức phát hành từ 1.000 tỷ đồng trở lên, tỷ lệ tối thiểu là 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành;
đ) Cổ đông lớn trước thời điểm chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng của tổ chức phát hành phải cam kết cùng nhau nắm giữ ít nhất 20% vốn điều lệ của tổ chức phát hành tối thiểu là 01 năm kể từ ngày kết thúc đợt chào bán;
e) Tổ chức phát hành không thuộc trường hợp đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đã bị kết án về một trong các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế mà chưa được xóa án tích
g) Có công ty chứng khoán tư vấn hồ sơ đăng ký chào bán cổ phiếu ra công chúng, trừ trường hợp tổ chức phát hành là công ty chứng khoán;
h) Có cam kết và phải thực hiện niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán sau khi kết thúc đợt chào bán;
i) Tổ chức phát hành phải mở tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán.
3. Những lý do doanh nghiệp thực hiện IPO
- Huy động vốn: cho phép doanh nghiệp tiếp cận thị trường vốn rộng lớn để huy động vốn cho đầu tư mở rộng, hoàn trả nợ hoặc tài trợ dự án tăng trưởng. Giúp doanh nghiệp tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận và thị phần.
- Tăng tính thanh khoản: chứng khoán được niêm yết/đăng ký giao dịch sẽ cho phép nhà đầu tư chuyển đổi chứng khoán thành tiền một cách nhanh chóng, từ đó thu hút số lượng lớn nhà đầu tư.
- Đa dạng hóa cơ cấu cổ đông: giúp doanh nghiệp tiếp cận các nhóm nhà đầu tư mới (NĐT lớn, tổ chức, quỹ đầu tư, nhà đầu tư nước ngoài), thay vì chỉ phụ thuộc vào cổ đông sáng lập hoặc một vài nhà đầu tư chiến lược. Điều này làm tăng tính ổn định của giá cổ phiếu và khả năng huy động vốn dài hạn.
- Quản trị minh bạch và đạt chuẩn niêm yết: doanh nghiệp phải công bố thông tin đầy đủ, báo cáo tài chính, có hệ thống kiểm soát nội bộ rõ ràng và tuân thủ các quy định của cơ quan quản lý. Nhờ vậy, công ty xây dựng uy tín với nhà đầu tư và dễ dàng huy động vốn.
Bên cạnh những ưu điểm mà IPO mang lại, doanh nghiệp cũng cần thực hiện một số trách nhiệm và rủi ro như phải trả các loại chi phí liên quan đến IPO, nghĩa vụ công bố thông tin, rủi ro thị trường và định giá,...
4. Một số thương vụ IPO tại Việt Nam
Kết luận
Tóm lại, IPO mang lại nguồn vốn mới, uy tín và cơ hội phát triển dài hạn, nhưng cũng đi kèm trách nhiệm minh bạch và áp lực thị trường. Với khung pháp lý ngày càng hoàn thiện, IPO đang trở thành công cụ quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam nâng tầm và hội nhập sâu hơn vào thị trường vốn. Quyết định IPO vì thế không chỉ là bước huy động vốn, mà còn là cam kết phát triển bền vững và minh bạch cùng nhà đầu tư.
Để đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt và hiệu quả, nhà đầu tư nên thường xuyên cập nhật kiến thức tài chính, theo dõi thị trường và tham khảo ý kiến chuyên gia. Bài viết này được chuẩn bị cho mục đích cung cấp thông tin chung cho nhà đầu tư, có tính chất tham khảo, không mang tính khuyến nghị mua bán bất kỳ loại chứng khoán nào. Nếu có bất kỳ đóng góp hay thắc mắc nào, nhà đầu tư có thể gửi nội dung qua: support.digital@vietcap.com.vn
Vietcap là một trong những công ty dịch vụ tài chính hàng đầu Việt Nam, giúp khách hàng đầu tư và phát triển thịnh vượng.
Chúng tôi chuyên tư vấn, cung cấp các giải pháp tài chính cho khách hàng cá nhân và khách hàng tổ chức. Những đặc quyền vô cùng hấp dẫn và thú vị chỉ dành riêng cho khách hàng cá nhân khi mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại Vietcap:
- Miễn phí tư vấn từ các tư vấn viên chuyên nghiệp và tận tâm
- Miễn phí trải nghiệm trên những nền tảng ổn định của Vietcap
- Nhận các báo cáo phân tích chuyên sâu theo danh mục đầu tư
MỞ TÀI KHOẢN NGAY hôm nay và bắt đầu hành trình đầu tư của bạn.
Powered by Froala Editor
