Các chủ thể tham gia IPO

Trong một đợt IPO, bốn chủ thể bao gồm tổ chức phát hành, công ty chứng khoán, nhà đầu tư và cơ quan quản lý cùng phối hợp theo một khuôn khổ rõ ràng. Mỗi chủ thể đều có vai trò, mục đích và trách nhiệm riêng, nhằm bảo đảm hoạt động chào bán được vận hành một cách công bằng, công khai, minh bạch và hiệu quả. Hiểu đúng vai trò của từng đối tượng tham gia sẽ giúp nhà đầu tư nắm rõ được quy trình chào bán cổ phiếu ra công chúng, đánh giá rủi ro và cơ hội tốt hơn, từ đó đưa ra các quyết định đầu tư có cơ sở.

Hãy cùng Vietcap tìm hiểu về nội dung này qua bài viết sau đây.

Mục lục

1. Tổ chức phát hành (TCPH)

2. Công ty chứng khoán (CTCK)

3. Nhà đầu tư

4. Cơ quan quản lý

Vai trò

- Chủ thể huy động vốn, tạo hàng hóa (cổ phiếu) cho thị trường: Doanh nghiệp phát hành cổ phiếu lần đầu để thu hút vốn mới và tạo thêm mã cổ phiếu giao dịch cho thị trường.

- Cung cấp các thông tin quan trọng của doanh nghiệp ra công chúng: Bản cáo bạch, báo cáo tài chính,… là nguồn dữ liệu gốc để nhà đầu tư đánh giá doanh nghiệp, rủi ro và định giá.

- Ra quyết định về các nội dung liên quan đến IPO: Quy mô, mục đích sử dụng, số lượng cổ phiếu chào bán, giá, lịch trình, kế hoạch dùng tiền sau phát hành,…

Mục đích

- Huy động vốn: Phục vụ việc mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh, xây dựng nhà máy, đầu tư dự án mới.

- Nâng cao uy tín, thương hiệu: Chuẩn hóa công bố thông tin, tăng độ tin cậy với nhà đầu tư, đối tác và khách hàng.

- Nâng cao thanh khoản và có cơ chế giao dịch công khai, minh bạch: Cổ phiếu được giao dịch tại SGDCK, tạo điều kiện thuận lợi để nhà đầu tư mua bán cổ phiếu từ đó làm tăng tính thanh khoản. 

- Tối ưu chi phí vốn dài hạn: Doanh nghiệp huy động vốn thông qua phát hành cổ phiếu mới và giảm phụ thuộc nợ vay, từ đó gia tăng sức khỏe tài chính của doanh nghiệp.

Trách nhiệm

- Đáp ứng các điều kiện chào bán chứng khoán ra công chúng: Đáp ứng các điều kiện pháp lý, hồ sơ, tài chính theo quy định pháp luật.

- Công bố thông tin: Đảm bảo cung cấp các thông tin liên quan đến hoạt động của công ty một cách trung thực, đầy đủ, kịp thời.

- Phân phối cổ phiếu một cách công bằng, công khai, minh bạch: Áp dụng tiêu chí phân phối rõ ràng, không thiên vị một nhóm nhà đầu tư.

- Sử dụng vốn đúng mục đích và báo cáo sau phát hành: Theo nghị quyết đã được ĐHĐCĐ thông qua và báo cáo tiến độ và hiệu quả sử dụng vốn.

- Tuân thủ quy định pháp luật liên quan: Cần tuân thủ các quy định về chào bán, chuẩn mực kế toán/kiểm toán,…

Vai trò

- Tư vấn và bảo lãnh phát hành: Tư vấn các nội dung liên quan đến IPO, tìm kiếm các đối tác phân phối cổ phiếu và nhà đầu tư quan tâm.

- Phối hợp với TCPH và cơ quan quản lý trong các hoạt động và đảm bảo tuân thủ đúng quy định: Đảm bảo đầy đủ, chính xác các hồ sơ pháp lý, thực hiện các hoạt động và thủ tục theo mốc thời gian quy định.

- Đảm bảo quyền lợi/nghĩa vụ của nhà đầu tư tham gia: Hướng dẫn đăng ký, thanh toán, phân phối cổ phiếu, giải đáp thắc mắc của nhà đầu tư.

Mục đích

- Đảm bảo đợt chào bán thành công, phân phối hiệu quả: Cố gắng tối đa để phân phối số chứng khoán cần phát hành của tổ chức phát hành.

- Mở rộng mạng lưới nhà đầu tư cho TCPH và CTCK: Kết nối đúng nhóm khách hàng mục tiêu (tổ chức/cá nhân).

- Nâng cao uy tín, thương hiệu của CTCK trong nghiệp vụ Tư vấn và bảo lãnh phát hành: Củng cố vị thế của CTCK, tạo điều kiện thuận lợi cho các thương vụ IPO sau.

- Tìm kiếm lợi nhuận thông qua nghiệp vụ tư vấn và bảo lãnh phát hành: CTCK thu phí dịch vụ từ doanh nghiệp theo thỏa thuận.

Trách nhiệm

- Phối hợp với TCPH chuẩn bị hồ sơ đăng ký chào bán: Bảo đảm đầy đủ, mạch lạc, đúng biểu mẫu, quan trọng nhất là bản cáo bạch.

- Phân phối cổ phiếu công bằng, công khai, minh bạch: Đảm bảo mọi nhà đầu tư đủ điều kiện mua đều có quyền tiếp cận ngang nhau.

- Báo cáo kết quả chào bán đúng hạn: Gửi báo cáo đến UBCKNN và công bố thông tin theo quy định.

- Thực hiện các hồ sơ sau IPO theo quy định của pháp luật: Hỗ trợ TCPH hoàn tất đăng ký, lưu ký cổ phiếu và thực hiện thủ tục đăng ký giao dịch, niêm yết cổ phiếu tại SGDCK.

Vai trò

- Đối tượng cung cấp vốn cho TCPH: Nguồn tiền mua cổ phiếu quyết định quy mô huy động.

- Cơ sở xác định mức giá phù hợp: dựa trên nhu cầu của nhà đầu tư (theo mức giá và khối lượng) mà TCBLPH/TCPH có thể đưa ra mức giá chào bán phù hợp với kỳ vọng thị trường, tăng xác suất thành công của đợt chào bán.

Mục đích

- Tìm kiếm cơ hội đầu tư phù hợp với khẩu vị rủi ro: Nhà đầu tư có thể lựa chọn các cơ hội đầu tư theo kỳ vọng lợi nhuận và mức chịu đựng rủi ro phù hợp với khẩu vị đầu tư.

- Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Bổ sung ngành/mã mới, giảm tập trung rủi ro.

- Tiếp cận doanh nghiệp chất lượng từ sớm: Tham gia ngay giai đoạn đầu khi doanh nghiệp chuẩn bị thực hiện đăng ký giao dịch/niêm yết.

Trách nhiệm

- Tự chịu trách nhiệm với quyết định đầu tư của mình: Phân tích các nội dung bản cáo bạch để đưa ra các luận điểm về kỳ vọng và rủi ro, từ đó đưa ra quyết định đầu tư phù hợp.

- Tuân thủ quy định đặt mua/thanh toán/lưu ký: Thực hiện đúng các yêu cầu và thời hạn mà TCPH công bố.

- Không thực hiện các hành vi thao túng, sử dụng thông tin nội bộ để trục lợi: Bảo vệ tính công bằng của thị trường, không thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.

- Thực hiện nghĩa vụ khác theo quy định (nếu có): Thuế, công bố thông tin, các quy định chuyên ngành,…

Vai trò

Thực hiện quản lý nhà nước đối với hoạt động chào bán chứng khoán ra công chúng: Ban hành, giám sát và cưỡng chế thực thi khung pháp lý; đảm bảo thị trường vận hành công bằng, công khai, minh bạch, hiệu quả.

Mục đích

- Tạo môi trường đầu tư công bằng, công khai, minh bạch, hiệu quả: Hạn chế bất cân xứng thông tin và xung đột lợi ích.

- Dung hòa lợi ích của các bên tham gia thị trường: Cân bằng lợi ích giữa TCPH, NĐT, các định chế tài chính trung gian.

- Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư: Thanh tra, xử lý vi phạm, tiếp nhận khiếu nại.

- Thúc đẩy huy động vốn dài hạn cho nền kinh tế: Phát triển kênh vốn cổ phần bên cạnh kênh huy động bằng tín dụng.

- Hội nhập sâu rộng vào thị trường vốn quốc tế thông qua việc áp dụng hài hòa các quy định phát luật với thông lệ quốc tế: Nâng chuẩn mực, tăng sức hấp dẫn thị trường.

Trách nhiệm

- Ban hành/giám sát khung pháp lý chào bán chứng khoán ra công chúng: Cập nhật, hướng dẫn thực hiện và kiểm tra tuân thủ.

- Thẩm định hồ sơ và cấp phép chào bán chứng khoán ra công chúng: Đảm bảo đúng tiến độ, đầy đủ và hợp lệ.

- Áp dụng chế tài đối với các hành vi sai phạm theo quy định: Xử phạt, đình chỉ, huỷ bỏ khi cần thiết.

- Sửa đổi, bổ sung các quy định theo thực tiễn thị trường: Tháo gỡ vướng mắc, cải cách thủ tục.

Kết luận

Một thương vụ IPO chỉ thực sự đáng đầu tư khi doanh nghiệp minh bạch, CTCK tuân thủ chuẩn mực, nhà đầu tư tham gia đúng trách nhiệm và cơ quan quản lý giám sát chặt chẽ. Nắm vững bản chất vai trò và mục tiêu của từng chủ thể giúp nhà đầu tư hiểu rõ được các thông tin cốt lõi, nhận diện rủi ro, xây dựng kỳ vọng hợp lý về thanh khoản và định giá của cổ phiếu. Từ đó, quyết định tham gia IPO không chỉ dựa trên “câu chuyện vốn” hấp dẫn, mà còn bám sát khung pháp lý và mức độ tuân thủ của các chủ thể tham gia.

Để đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt và hiệu quả, nhà đầu tư nên thường xuyên cập nhật kiến thức tài chính, theo dõi thị trường và tham khảo ý kiến chuyên gia. Bài viết này được chuẩn bị cho mục đích cung cấp thông tin chung cho nhà đầu tư, có tính chất tham khảo, không mang tính khuyến nghị mua bán bất kỳ loại chứng khoán nào. Nếu có bất kỳ đóng góp hay thắc mắc nào, nhà đầu tư có thể gửi nội dung qua: support.digital@vietcap.com.vn

Vietcap là một trong những công ty dịch vụ tài chính hàng đầu Việt Nam, giúp khách hàng đầu tư và phát triển thịnh vượng. 

Chúng tôi chuyên tư vấn, cung cấp các giải pháp tài chính cho khách hàng cá nhân và khách hàng tổ chức. Những đặc quyền vô cùng hấp dẫn và thú vị chỉ dành riêng cho khách hàng cá nhân khi mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại Vietcap:

- Miễn phí tư vấn từ các tư vấn viên chuyên nghiệp và tận tâm

- Miễn phí trải nghiệm trên những nền tảng ổn định của Vietcap

- Nhận các báo cáo phân tích chuyên sâu theo danh mục đầu tư

MỞ TÀI KHOẢN NGAY hôm nay và bắt đầu hành trình đầu tư của bạn.

Powered by Froala Editor