Trong hai thập kỷ qua, thị trường tài chính trên thế giới ngày càng trở nên kết nối với nhau. Toàn cầu hóa tài chính đã mang lại lợi ích đáng kể cho nền kinh tế quốc gia, cho các nhà đầu tư và các doanh nghiệp, nhưng nó cũng làm thay đổi cấu trúc thị trường, tạo ra những rủi ro và thách thức mới cho những người tham gia thị trường và các nhà hoạch định chính sách.

Vậy cụ thể toàn cầu hóa thị trường tài chính (Globalization of financial markets) là gì? Hãy cũng Vietcap bàn luận về chủ đề thú vị này trong bài viết ngày hôm nay nhé.

Toàn cầu hóa thị trường tài chính (Globalization of financial markets) là gì?

Ba thập kỷ trước, một nhà sản xuất xây dựng nhà máy mới có lẽ sẽ bị hạn chế vay vốn từ ngân hàng trong nước. Ngày nay, chúng ta có nhiều sự lựa chọn hơn không chỉ giới hạn trong nước mà còn có thể tìm kiếm nguồn vốn trên toàn thế giới với các khoản vay với lãi suất thấp hơn hoặc vay bằng ngoại tệ nếu các khoản vay bằng ngoại tệ đưa ra các điều khoản hấp dẫn hơn các khoản vay bằng nội tệ; Hoặc có thể phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu trên thị trường vốn trong nước và quốc tế; và được thiết kế thành nhiều sản phẩm tài chính khác nhau để giúp phòng ngừa những rủi ro có thể xảy ra. Toàn cầu hóa tài chính đã tạo ra những thay đổi mạnh mẽ trong cơ cấu thị trường vốn trong nước và quốc tế.

Toàn cầu hóa thị trường tài chính (Globalization of financial markets) không phải là một hiện tượng mới lạ. Các luồng vốn xuyên quốc gia đã có từ hàng thế kỷ trước. Cú sốc dầu mỏ năm 1973 và sự sụp đổ của hệ thống Bretton Woods, cả hai sự phát triển này đều rất quan trọng và chịu trách nhiệm đặt nền móng cho kỷ nguyên toàn cầu hóa tài chính hiện đại. Sau sự sụp đổ của hệ thống Bretton Woods, một số nền kinh tế đang phát triển có thu nhập trung bình bắt đầu tự do hóa và mở cửa để nguồn vốn di chuyển nhiều hơn, đồng thời duy trì quyền tự chủ kiểm soát chính sách tiền tệ của mình. Những tiến bộ trong công nghệ thông tin và máy tính được coi là một trong những yếu tố quan trọng nhất thúc đẩy và hỗ trợ toàn cầu hóa tài chính. Các tập đoàn xuyên quốc gia cũng giúp hội nhập tài chính toàn cầu. Họ mở rộng mạng lưới của mình bằng cách sáp nhập hoặc mua lại các công ty trong nước và quốc tế khác.

Việc tìm hiểu và thảo luận về toàn cầu hóa tài chính đã diễn ra như thế nào và hình thức diễn ra như thế nào sẽ mang lại cái nhìn sâu sắc về lợi ích, cũng như những rủi ro và thách thức mới mà  toàn cầu hóa thị trường tài chính đã tạo ra.

Những động lực thúc đẩy toàn cầu hóa thị trường tài chính

Điều gì đã thúc đẩy toàn cầu hóa tài chính? Bốn yếu tố chính nổi bật.

Những tiến bộ trong công nghệ thông tin và máy tính

Những tiến bộ trong công nghệ thông tin và máy tính đã giúp các bên tham gia thị trường và chính quyền quốc gia dễ dàng thu thập và xử lý thông tin họ cần để đo lường, giám sát và quản lý rủi ro tài chính; định giá và giao dịch các công cụ tài chính mới phức tạp đã được phát triển trong những năm gần đây; và quản lý sổ sách giao dịch lớn trải khắp các trung tâm tài chính quốc tế ở Châu Á, Châu Âu và Tây bán cầu.

Quá trình toàn cầu hóa các nền kinh tế quốc gia

Quá trình toàn cầu hóa các nền kinh tế quốc gia đã tiến triển đáng kể khi hoạt động kinh tế thực tế - sản xuất, tiêu dùng và đầu tư vật chất - đã được phân tán ở các quốc gia hoặc khu vực khác nhau. Ngày nay, các bộ phận của một chiếc điện thoại có thể được sản xuất ở một quốc gia này và lắp ráp ở một quốc gia khác, và sản phẩm cuối cùng được bán cho người tiêu dùng trên toàn thế giới. Các công ty đa quốc gia mới được thành lập, mỗi công ty sản xuất và phân phối hàng hóa và dịch vụ của mình thông qua mạng lưới trải rộng trên toàn cầu, trong khi các công ty đa quốc gia lâu đời đã mở rộng ra quốc tế bằng cách sáp nhập hoặc mua lại các công ty nước ngoài. Nhiều quốc gia đã hạ thấp các rào cản đối với thương mại quốc tế và các luồng hàng hóa và dịch vụ xuyên biên giới đã tăng lên đáng kể. Xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ của thế giới, trung bình đạt 2,3 tỷ USD/năm trong giai đoạn 1983-92, đã tăng hơn gấp ba lần, ước tính đạt 7,6 tỷ USD vào năm 2001 và vào năm 2022 là 100 tỷ USD/năm . Những thay đổi này đã kích thích nhu cầu tài chính xuyên biên giới và cùng với quá trình tự do hóa tài chính, thúc đẩy việc tạo ra một nguồn vốn và thanh khoản di động quốc tế.

Việc tự do hóa thị trường tài chính và vốn xuyên quốc gia

Việc tự do hóa thị trường tài chính và vốn quốc gia, cùng với những cải tiến nhanh chóng về công nghệ thông tin và toàn cầu hóa nền kinh tế, đã thúc đẩy đổi mới tài chính và thúc đẩy sự tăng trưởng của các dòng vốn xuyên biên giới. Toàn cầu hóa trung gian tài chính một phần là đáp ứng nhu cầu về cơ chế trung gian cho các dòng chảy xuyên biên giới và một phần là phản ứng trước việc giảm bớt các rào cản đối với thương mại dịch vụ tài chính và các quy tắc tự do hóa điều chỉnh sự gia nhập của các tổ chức tài chính nước ngoài vào thị trường vốn trong nước.

Phố Wall: Ngọn đồi tài chính của New York City - Vietcap

Phố Wall: Ngọn đồi tài chính của New York City

Cạnh tranh giữa các nhà cung cấp dịch vụ trung gian

Sự thay đổi đáng kể nhất trên thị trường vốn là ở hệ thống ngân hàng. Cạnh tranh giữa các nhà cung cấp dịch vụ trung gian ngày càng gia tăng do tiến bộ công nghệ và tự do hóa tài chính. Các cơ quan quản lý ở nhiều quốc gia đã thay đổi các quy định quản lý trung gian tài chính để cho phép nhiều tổ chức cung cấp dịch vụ tài chính hơn, và các loại tổ chức tài chính phi ngân hàng mới, bao gồm cả các nhà đầu tư tổ chức, đã xuất hiện. Các ngân hàng đầu tư, công ty chứng khoán, nhà quản lý tài sản, quỹ đầu tư, công ty bảo hiểm, công ty tài chính thương mại và đặc biệt, quỹ phòng hộ và thậm chí cả các công ty viễn thông, phần mềm và thực phẩm đang bắt đầu cung cấp các dịch vụ tương tự như các dịch vụ truyền thống do ngân hàng cung cấp.

Những thay đổi trên thị trường vốn

Toàn cầu hóa thị trường tài chính đã dẫn đến những thay đổi mạnh mẽ trong cơ cấu thị trường vốn trong nước và quốc tế.

Đầu tiên, hệ thống ngân hàng ở các nước lớn đã trải qua quá trình phi trung gian hóa - nghĩa là, phần lớn trung gian tài chính hiện đang diễn ra thông qua các chứng khoán có thể giao dịch (chứ không phải là các khoản vay và tiền gửi ngân hàng). Cả các tổ chức tài chính và phi tài chính, cũng như doanh nghiệp và nhà đầu tư, đều đóng vai trò quan trọng và được hưởng lợi từ sự chuyển đổi này. Các ngân hàng ngày càng chuyển rủi ro tài chính (đặc biệt là rủi ro tín dụng) ra khỏi bảng cân đối kế toán và vào thị trường chứng khoán - ví dụ, bằng cách tập hợp và chuyển đổi tài sản thành chứng khoán có thể giao dịch và tham gia vào các giao dịch hoán đổi lãi suất và các giao dịch phái sinh khác - để đáp ứng cả các khuyến khích pháp lý như yêu cầu về vốn và các biện pháp khuyến khích nội bộ để cải thiện lợi nhuận trên vốn được điều chỉnh theo rủi ro cho các cổ đông và để có tính cạnh tranh hơn. Các tập đoàn và chính phủ cũng ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào thị trường vốn trong nước và quốc tế để vay vốn cho các hoạt động của mình. Cuối cùng, ngày càng có nhiều nhóm nhà đầu tư đa dạng hơn sẵn sàng sở hữu nhiều loại rủi ro tín dụng và tài chính khác, nhờ những cải tiến trong công nghệ thông tin đã giúp việc theo dõi, phân tích và quản lý những rủi ro này trở nên dễ dàng hơn.

Thứ hai, hoạt động tài chính xuyên biên giới đã tăng lên. Các nhà đầu tư, bao gồm cả các nhà đầu tư tổ chức quản lý phần tài sản tài chính toàn cầu ngày càng tăng, đang cố gắng nâng cao lợi nhuận được điều chỉnh theo rủi ro bằng cách đa dạng hóa danh mục đầu tư của họ trên phạm vi quốc tế và đang tìm kiếm các cơ hội đầu tư tốt nhất từ nhiều ngành, quốc gia và tiền tệ hơn. Thị trường tài chính quốc gia ngày càng được tích hợp vào một hệ thống tài chính toàn cầu duy nhất. Các trung tâm tài chính lớn hiện nay phục vụ người đi vay và nhà đầu tư trên khắp thế giới, đồng thời người đi vay có chủ quyền ở các giai đoạn phát triển kinh tế và tài chính khác nhau có thể tiếp cận vốn trên thị trường quốc tế. Các công ty đa quốc gia có thể khai thác nhiều thị trường vốn trong nước và quốc tế để tài trợ cho các hoạt động của mình và cấp vốn cho các hoạt động mua bán và sáp nhập xuyên biên giới, trong khi các trung gian tài chính có thể huy động vốn và quản lý rủi ro linh hoạt hơn bằng cách tiếp cận thị trường và nguồn vốn tại các trung tâm tài chính quốc tế lớn.

Thứ ba, các tổ chức tài chính phi ngân hàng đang cạnh tranh – đôi khi gay gắt – với các ngân hàng để giành quyền huy động vốn và tài chính doanh nghiệp trên thị trường trong nước và quốc tế, khiến giá của các công cụ tài chính giảm xuống. Các tổ chức tài chính phi ngân hàng như quỹ đầu tư hay công ty tài chính đang thu được phần vốn từ nguồn tiết kiệm ngày càng tăng, khi các hộ gia đình bỏ qua tiền gửi ngân hàng để giữ tiền của họ trong các công cụ có lợi nhuận cao hơn - do các tổ chức có khả năng đa dạng hóa rủi ro, giảm gánh nặng thuế và tận dụng lợi thế kinh tế của nền kinh tế phát hành tốt hơn. quy mô và đã phát triển đáng kể về quy mô cũng như độ tinh vi.

Thứ tư, các ngân hàng đã mở rộng ra ngoài các hoạt động nhận tiền gửi và cho vay bảng cân đối kế toán truyền thống, khi các quốc gia đã nới lỏng các rào cản pháp lý để cho phép các ngân hàng thương mại tham gia vào hoạt động ngân hàng đầu tư, quản lý tài sản và thậm chí cả bảo hiểm, cho phép họ đa dạng hóa nguồn thu và hoạt động kinh doanh. rủi ro. Sự mở rộng và chiều sâu của thị trường vốn đã tạo ra một nguồn kinh doanh mới khác cho các ngân hàng - bảo lãnh phát hành trái phiếu doanh nghiệp và vốn cổ phần - cũng như có thêm một nguồn vốn mới, khi các ngân hàng ngày càng chuyển sang thị trường vốn để huy động vốn cho các hoạt động đầu tư của chính họ. và dựa vào các thị trường phái sinh phi tập trung (OTC) hoặc thị trường chứng khoán, nơi các phái sinh như hoán đổi tiền tệ và lãi suất được giao dịch riêng tư, thường là giữa hai bên, để quản lý rủi ro và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động trung gian.

Các ngân hàng buộc phải tìm các nguồn doanh thu bổ sung, bao gồm các cách mới để trung gian vốn và kinh doanh thu phí, do sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các trung gian tài chính phi ngân hàng đã làm giảm tỷ suất lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh truyền thống của ngân hàng - cho vay doanh nghiệp được huy động bằng tiền gửi chi phí thấp - để mức độ cực kỳ thấp. Điều này đặc biệt đúng ở lục địa châu Âu, nơi có tương đối ít sự hợp nhất các tổ chức tài chính. Ở những nơi khác, đặc biệt là ở Bắc Mỹ và Vương quốc Anh, các ngân hàng đang sáp nhập với các ngân hàng khác cũng như với các công ty chứng khoán và bảo hiểm nhằm nỗ lực khai thác lợi thế kinh tế theo quy mô và phạm vi để duy trì khả năng cạnh tranh và tăng thị phần của họ.

Lợi ích so với rủi ro khi toàn cầu hóa thị trường tài chính

Nhìn chung, sự thay đổi căn bản về bản chất của thị trường vốn đã mang lại những lợi ích chưa từng có. Nhưng nó cũng đã thay đổi động lực thị trường theo những cách mà chúng ta vẫn chưa hiểu đầy đủ.

Một trong những lợi ích chính của sự đa dạng ngày càng tăng của các nguồn vốn là nó làm giảm nguy cơ xảy ra "khủng hoảng tín dụng". Khi các ngân hàng ở nước họ gặp khó khăn, người đi vay giờ đây có thể huy động vốn bằng cách phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu trên thị trường chứng khoán trong nước hoặc tìm kiếm các nguồn tài chính khác trên thị trường vốn quốc tế. Chứng khoán hóa làm cho việc định giá và phân bổ vốn hiệu quả hơn vì những thay đổi trong rủi ro tài chính được phản ánh vào giá và dòng tài sản nhanh hơn nhiều so với bảng cân đối kế toán của ngân hàng. Nhược điểm là thị trường trở nên biến động hơn và sự biến động này có thể gây ra mối đe dọa cho sự ổn định tài chính. Theo đó, những người chịu trách nhiệm duy trì sự ổn định tài chính cần hiểu rõ hơn về việc toàn cầu hóa tài chính đã thay đổi sự cân bằng rủi ro trên thị trường vốn quốc tế như thế nào và đảm bảo rằng các hoạt động quản lý rủi ro tư nhân sẽ bảo vệ khỏi những rủi ro này.

 

Vietcap tự hào là đơn vị dẫn đầu trong hoạt động huy động vốn

Một lợi ích khác của toàn cầu hóa tài chính là, với nhiều lựa chọn hơn mở ra cho mọi người, người đi vay và nhà đầu tư có thể đạt được các điều kiện tài chính tốt hơn. Các tập đoàn có thể tài trợ cho các khoản đầu tư vật chất rẻ hơn và các nhà đầu tư có thể dễ dàng đa dạng hóa quốc tế hơn và điều chỉnh rủi ro danh mục đầu tư theo sở thích của họ. Điều này khuyến khích đầu tư và tiết kiệm, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động và tăng trưởng kinh tế thực sự cũng như cải thiện phúc lợi kinh tế. Tuy nhiên, giá tài sản có thể vượt quá các yếu tố cơ bản trong thời kỳ bùng nổ và phá sản, gây ra biến động quá mức và bóp méo việc phân bổ vốn. Ví dụ, giá bất động sản ở châu Á tăng vọt và sau đó giảm mạnh trước cuộc khủng hoảng 1997-98, khiến nhiều ngân hàng có những khoản nợ xấu được đảm bảo bằng tài sản thế chấp và mất đi phần lớn giá trị. Ngoài ra, khi rủi ro tài chính trở nên được giao dịch tích cực giữa các tổ chức, nhà đầu tư và quốc gia, việc xác định những điểm yếu tiềm ẩn và đánh giá mức độ rủi ro trở nên khó khăn hơn. Tăng cường tính minh bạch về các nguyên tắc cơ bản của thị trường tài chính và kinh tế, cùng với sự hiểu biết tốt hơn về lý do tại sao thị trường tài sản bùng nổ và phá sản, có thể giúp thị trường quản lý những rủi ro này tốt hơn.

Cuối cùng, các ngân hàng và công ty có uy tín tín dụng ở các nước thị trường mới nổi có thể giảm chi phí đi vay khi họ có thể khai thác được nguồn vốn rộng hơn từ nhiều nhà cung cấp đa dạng và cạnh tranh hơn. Tuy nhiên, như chúng ta đã thấy trong cuộc khủng hoảng Mexico năm 1994-95 và cuộc khủng hoảng châu Á và Nga năm 1997-98, những rủi ro liên quan có thể rất đáng kể - bao gồm sự đảo chiều mạnh mẽ của dòng vốn, hiệu ứng lan tỏa quốc tế và sự lây lan. (Mặc dù mức độ lây lan dường như đã giảm nhưng vì những lý do vẫn chưa rõ ràng, kể từ cuộc khủng hoảng 1997-98, không thể loại trừ nguy cơ lây lan.) Các quốc gia có thị trường mới nổi với các ngân hàng yếu kém hoặc được quản lý kém sẽ đặc biệt dễ bị tổn thương, nhưng những cuộc khủng hoảng như vậy cũng có thể đe dọa sự ổn định của hệ thống tài chính quốc tế.

Bảo vệ sự ổn định tài chính trong bối cảnh toàn cầu hóa thị trường tài chính

Các cuộc khủng hoảng những năm 1990 hay 2008 nhấn mạnh sự cần thiết của chính phủ phải quản lý nợ một cách thận trọng, tự do hóa tài khoản vốn theo trình tự phù hợp và hệ thống tài chính trong nước được quản lý tốt và linh hoạt để đảm bảo sự ổn định tài chính trong nước và quốc tế.

Các tổ chức tài chính tư nhân và những người tham gia thị trường cũng có thể góp phần ổn định tài chính bằng cách quản lý tốt hoạt động kinh doanh và rủi ro tài chính của mình và tránh chấp nhận rủi ro thiếu thận trọng, chẳng hạn như tối đa hóa giá trị cổ đông và duy trì mối quan hệ đối tác phù hợp trên thị trường. Trên thực tế, cẩn trọng là tuyến phòng thủ đầu tiên chống lại các vấn đề tài chính và rủi ro hệ thống là các tổ chức tài chính lành mạnh, thị trường tài chính hiệu quả và kỷ luật thị trường hiệu quả.

Tuy nhiên, vì sự ổn định tài chính cũng là một lợi ích chung toàn cầu nên các cơ quan giám sát và quản lý quốc gia cũng phải đóng một vai trò nào đó. Vai trò này ngày càng có phạm vi quốc tế - ví dụ, thông qua việc tăng cường phối hợp và chia sẻ thông tin giữa các quốc gia và các lĩnh vực chức năng (ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán) để xác định các vấn đề tài chính trước khi chúng trở nên mang tính hệ thống.

Bản thân IMF cũng có một vai trò quan trọng. Theo nhiệm vụ giám sát toàn cầu của mình, tổ chức này đã đưa ra một số sáng kiến nhằm nâng cao khả năng góp phần ổn định tài chính quốc tế: xác định và giám sát những điểm yếu và điểm yếu trên thị trường tài chính quốc tế; phát triển hệ thống cảnh báo sớm về sự mất cân bằng của thị trường tài chính quốc tế; tiến hành nghiên cứu về bản chất và nguồn gốc của các cuộc khủng hoảng tài chính quốc tế và các kênh lây lan và tìm cách ngăn chặn và giải quyết khủng hoảng một cách nhanh chóng và suôn sẻ.

Mặc dù toàn cầu hóa thị trường tài chính dễ gây các tác động đáng kể đến thị trường tài chính và chứng khoán, nhưng bên cạnh đó, toàn cầu hóa đã tạo nên một hệ thống tài chính ngày càng được kết nối với nhau và mang lại nhiều lợi ích hơn. Chủ đề về toàn cầu hoá thị trường tài chính không còn mới mẻ trên thế giới nhưng đối với một số nhà đầu tư lại là một chủ đề thú vị và có nhiều thông tin cần tìm hiểu. Hy vọng bài viết về Toàn cầu hóa thị trường tài chính (Globalization of financial markets) là gì đã giúp mọi người có hiểu rõ hơn. Hãy theo dõi Vietcap để cập nhật các chủ đề hay hơn nhé. Chúc các nhà đầu tư thành công!

 

Powered by Froala Editor