Khi phân tích báo cáo tài chính của doanh nghiệp, nhà đầu tư thường tập trung nhiều vào ba báo cáo: (1) báo cáo kết quả kinh doanh; (2) bảng cân đối kế toán và (3) báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Bên cạnh ba tài liệu trên, thuyết minh báo cáo tài chính là một phần không thể thiếu trong hệ thống báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Với nhiệm vụ “thuyết minh” chi tiết một số thông tin đã được trình bày trong bài báo cáo trên, chúng ta cùng tìm hiểu thuyết minh báo cáo là gì? Nhà đầu tư cần sử dụng báo cáo này như thế nào khi phân tích báo cáo tài chính của doanh nghiệp?

Thuyết minh báo cáo tài chính là gì?

Theo khoản a, mục 1, Điều 115, TT200/2014/TT-BTC thì “Bản thuyết minh Báo cáo tài chính là một bộ phận hợp thành không thể tách rời của Báo cáo tài chính doanh nghiệp dùng để mô tả mang tính tường thuật hoặc phân tích chi tiết các thông tin số liệu đã được trình bày trong Bảng Cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cũng như các thông tin cần thiết khác theo yêu cầu của các chuẩn mực kế toán cụ thể.” Như vậy, nhà đầu tư có thể hiểu thuyết minh BCTC và một bảng phụ lục chi tiết cho một số chỉ tiêu trên các báo cáo tài chính khác của doanh nghiệp. Ví dụ trên bảng CĐKT, khoản đầu tư vào công ty con chỉ thể hiện giá trị của khoản đầu tư còn chi tiết đầu tư vào những công ty nào, số tiền đầu tư vào mỗi công ty là bao nhiêu...sẽ được trình bày chi tiết trong bảng thuyết minh BCTC.

Thuyết minh báo cáo tài chính có những thông tin gì?

Theo quy định hiện nay, thuyết minh BCTC có một số thông tin sau đây:

  • Đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp bao gồm: lĩnh vực kinh doanh, ngành nghề kinh doanh, đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp trong năm tài chính có ảnh hưởng đến báo cáo tài chính hình thức sử hữu vốn…
  • Kỳ kế toán, đơn vị tiền tệ sử dụng trong kế toán
  • Chuẩn mực và chế độ kế toán áp dụng
  • Các chính sách kế toán áp dụng 
  • Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình bày trong Bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh, lưu chuyển tiền tệ và những thông tin khác.

Nhà đầu tư đọc thuyết minh báo cáo tài chính như thế nào?

Thuyết minh BCTC là một bộ phận không tách rời của báo cáo tài chính doanh nghiệp, do vậy nhà đầu tư cần lưu ý phải sử dụng kèm thông tin trên thuyết minh BCTC khi phân tích:

  • Doanh nghiệp có thay đổi về kỳ kế toán, chuẩn mực, chính sách kế toán áp dụng... hay không? 
  • Đọc chi tiết các khoản mục có thuyết minh (nếu cần)
  • Các khoản mục trong bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ có sự thay đổi nhiều so với đầu kỳ thì phải coi rõ thay đổi chi tiết trên thuyết minh.

Một số điểm nhà đầu tư cần lưu ý khi phân tích thông tin trên thuyết minh BCTC

  • Kỳ kế toán doanh nghiệp nhà đầu tư phân tích áp dụng như thế nào? Thông thường các doanh nghiệp áp dụng kỳ kế toán theo năm dương lịch ( 01/01 đến 31/12) tuy nhiên lại có một số doanh nghiệp kỳ áp dụng là (01/10 đến 30/9 năm sau). Khi các công ty trong cùng 1 ngành có chu kì kế toán khác nhau dẫn đến việc so sánh có thể bị sai lệch nếu không điều chỉnh cho phù hợp.
  • Có hay không sự thay đổi trong các nguyên tắc kế toán như ghi nhận hàng tồn kho, các khoản đầu tư năm giữ đến hạn, ghi nhận tài sản cố định…khi có sự thay đổi trong các nguyên tắc ghi nhận nhận này có thể dẫn đến sự thay đổi đáng kể trong BCTC của doanh nghiệp
  • Rủi ro mà doanh nghiệp phải đối mặt trong quá trình kinh doanh như: rủi ro thị trường, rủi ro tín dụng và rủi ro thanh khoản. Hiện nay với các rủi ro này doanh nghiệp có trình bày chi tiết trong thuyết minh BCTC, nhà đầu tư cũng cần phải quan tâm hơn đến nội dung này.

Powered by Froala Editor